Hoe hittestress bestrijden

Bestrijding van hittestress

We zijn in de tijd van het jaar waarbij hittestress een zeer reële zorg wordt voor pluimveehouders. Of je nu gelooft in de opwarming van de aarde of niet, het is niet ongewoon dat de temperatuur in de Belgische  zomer regelmatig boven de 30 °C uitkomt en in de volgende dagen worden temperaturen van 36 aangekondigd. In combinatie met de luchtvochtigheid kan dit in pluimveestallen voor zeer moeilijke omstandigheden zorgen die een grote invloed hebben op het welzijn, de groei en de legprestaties. Het is misschien van meer belang voor diegenen die vleeskuikens houden, vanwege de grotere bezettingsdichtheid in de stallen, maar het kan ook de eierproductie beïnvloeden, dus het is zinvol voor elke pluimveehouder om de effecten van hittestress te beperken.

Wat is hittestress?

Kippen hebben 'hittestress' als ze moeite hebben een balans te bereiken tussen lichaamswarmteproductie en lichaamswarmteverlies. Warmte wordt geproduceerd door de stofwisseling in het lichaam - bij een commercieel gehouden vogel betekent dit snelle groei en eiproductie. Kippen zijn in staat hun eigen warmte te regelen wanneer ze zich in de "thermoneutrale zone" bevinden, maar zodra de temperatuur stijgt, moeten kippen overtollige warmte actief kwijtraken door te hijgen. Langzaam hijgen is een normale activiteit en kan gedurende langere perioden worden volgehouden, maar als dit overgaat in snel hijgen, kan de kip in de problemen komen en aan hittestress gaan lijden.

Gevolgen van hittestress

Hittestress heeft een aantal effecten op de kip, waardoor deze nog minder in staat is zijn eigen warmte te reguleren. Als de ademhalingsfrequentie stijgt en/of langdurig is, produceren vogels meer warmte en worden ze moe en nog minder in staat om met de omstandigheden om te gaan. Een hogere ademhalingssnelheid leidt ook tot verlies van kooldioxide en een stijging van de pH-waarde van het bloedplasma (respiratoire alkalose genoemd). Dit leidt tot een lager voederverbruik, waardoor de kippen verder verzwakken en minder geneigd zijn zich te verplaatsen. Dit kan fataal zijn aangezien de vogels moeten bewegen om te gaan drinken, en wateropname is essentieel aangezien de vogel water verliest wanneer hij hijgt. Het is ook alleen door te bewegen dat de vogel warmte afgeeft van onder zijn vleugels.

Wat kan er aan gedaan worden?

Afgezien van het veranderen van het ontwerp van uw stal - kijken naar betere isolatie om de hitte buiten te houden en betere ventilatie- en koelsystemen om koelere lucht binnen te brengen - zijn er een paar dingen die in elke stal kunnen worden gedaan om potentiële hittestress te verminderen.

Ruimte

Het creëren van meer ruimte voor de kippen is een natuurlijke oplossing. Indien mogelijk kan het uitdunnen van het koppel vóór een hitteperiode de omstandigheden voor de overgebleven koppel comfortabeler maken. Zodra het koppel echter last begint te krijgen van hittestress, moet ervoor worden gezorgd dat geen activiteiten worden ondernomen die extra stress veroorzaken. Veel bedrijven beperken tijdens deze perioden ook de toegang tot de stallen om stressfactoren te beperken. Ook het optrekken van de voederplaatsen kan de dieren meer ruimte bieden.

Lucht

Het circuleren van koelere lucht is een andere oplossing. Als de dieren erg stil zijn en niet van de verzorger weglopen, of als ze hun kop laten hangen, is het waarschijnlijk het beste ze niet verder te storen - ze zijn al gestresseerd. 's Morgens zoveel mogelijk ventileren kan het koppel helpen een koelere start te maken op een warme dag.

Het kan moeilijk worden als de warme temperaturen tot 's nachts aanhouden, want liggen in heet, vochtig strooisel (vaak 32+ graden) biedt geen enkele verlichting en maakt ze alleen maar heter. 

Voeding

Hoewel beheersing van de omgeving de belangrijkste rol speelt bij het beheersen van hittestress, is gericht gebruik van specifieke supplementen essentieel om de kippen door deze periode heen te helpen. Hittestress heeft een direct effect op de eetlust en het vermogen van het dier om de beschikbare voedingsstoffen te benutten, waardoor het minder goed in staat is te herstellen - in feite een neerwaartse spiraal die moet worden omgebogen. Het spreekt voor zich dat het koppel op deze momenten toegang moet hebben tot een ruime voorraad zuiver, koel water, maar een voedingssupplement, zoals Refresh kan opmerkelijk effectief zijn in het verlichten van hittestress wanneer het aan het drinkwater wordt toegevoegd.

Refresh kan toegevoegd worden aan het water op de eerste dag van een verwachte warme periode als preventieve maatregel, of gebruikt worden als een boost voor een koppel dat al begint te lijden. Het kan een broodnodige oppepper zijn voor koppels die bergafwaarts beginnen te gaan.  

Elektrolyten (natrium, kalium, chloriden en calcium) vullen de voedingsstoffen en mineralen aan die bij extreme hitte en stress verloren zijn gegaan, stabiliseren de pH-waarde van het bloed en stimuleren de immuniteit door de nier- en leverfuncties te ondersteunen. Ze stimuleren ook de wateropname en vullen de lichaamszouten aan die tijdens uitdroging verloren zijn gegaan en en helpen verder de bloed ph te stabiliseren die verstoord raakt tijdens stress.

Energie helpt de hersteltijd, in periodes van stress te verkorten, zodat de kippen zo snel mogelijk weer goed kunnen presteren.

Citroenzuur stimuleert de absorptie van druivensuiker, wat helpt om de energie te leveren die nodig is om te herstellen.

Vitamine C helpt de stofwisselingsverschijnselen van stress te beperken en te verlichten.

Aangezien factoren zoals het ontwerp van de stal of ventilatie weinig kan beïnvloed worden is een voedingssupplement zoals Refresh van onschatbare waarde. Het is gemakkelijk toe te dienen en goed oplosbaar. Het is dus een zeer makkelijke stap om het welzijn van een koppel tijdens een hittegolf te beschermen en de prestaties op peil te houden.

Adviesdosering: 1 kg/1000 liter water te verstrekken in fris en vers drinkwater vanaf ’s middags van zodra de dagtemperatuur 30°C overschrijdt…